داستان ایران آیکونولوژی


در یکی از کلاس‌های دکتر هادی ربیعی در دانشگاه هنر ایران، هنگام تدریس رویکرد شمایل‌شناسی، ایشان همواره به مثال‌های مختلف اشاره می‌کردند و شمایل‌ها را با جزئیات کامل و طرح درسی جذاب برای ما توضیح می‌دادند. آن روز بود که من، به عنوان یک دانشجوی دکتری هنر، به نکته‌ای مهم پی بردم: اهمیت مشاهده آثار هنری متعدد!

 به خوبی به یاد دارم که اولین بار نام پانوفسکی و رویکرد شمایل‌شناسی را در کتاب “روش‌شناسی هنر” اثر لوری آدامز خواندم و از آن زمان به این رویکرد علاقمند شدم. حتی درباره‌ی این رویکرد، تاریخچه‌اش و افراد تاثیرگذار آن مانند ابی واربورگ نیز خوانده بودم و وقتی شروع به مطالعه کتاب های پانوفسکی کردم بیش از پیش فهمیدم که در این رویکرد خواندن مطالب بدون تمرین و مشاهده آثار، به هیچ‌وجه کافی نخواهد بود.

به همین منظور، دکتر ربیعی به‌درستی تأکید داشتند که برای تسلط بر این رویکرد باید مثال‌های متعددی مشاهده کنیم. اما به جز کلاس درس این مثال‌های متعدد را از کجا می‌توان دید؟ آیا کتابی وجود دارد که همه این شمایل‌ها با کیفیت مناسب در آن چاپ شده باشد؟ آیا وب‌سایتی وجود دارد که شمایل‌ها را بتوان در آن مشاهده کرد و به زبان فارسی در مورد آن‌ها خواند؟ برای یافتن پاسخ این سوالات، پس از چند هفته جستجو، متوجه شدم که منبع مناسبی به زبان فارسی در این زمینه وجود ندارد. چاپ کتاب‌هایی با این تعداد تصاویر، از نظر اقتصادی برای ناشران و خریداران مقرون به صرفه نیست و هیچ وب‌سایت مشابهی نیز به زبان فارسی وجود نداشت، یا حداقل من نتوانستم پیدا کنم.

در نهایت، پس از مطالعه منابع متعدد و وب‌سایت‌های مختلف، با تشویق و حمایت استاد عزیزم، تصمیم گرفتم جستجوی شخصی‌ام را گسترش دهم و تمام منابع گردآوری‌شده را در قالب یک وب‌سایت در اختیار سایر علاقه‌مندان این حوزه قرار دهم. کاملاً به این موضوع واقفم که هر کسی که تلاشی می‌کند، مصون از اشتباه نیست و من نیز از این قاعده مستثنی نیستم. لذا از مخاطبان گرامی تقاضا می‌کنم چنانچه در هر بخشی با مشکل یا اشتباهی مواجه شدند، لطفاً از طریق قسمت نظرات آن را متذکر شوند تا پس از بررسی اصلاح شود.

در پایان، یادآوری می‌کنم که حجم مطالب این حوزه بسیار فراتر از این وب‌سایت است و تلاش ما بر این است که مطالب این وب‌سایت به صورت پیوسته توسعه یابد.